Programy dotacji na zakup pojazdów elektrycznych

Wprowadzenie

Pojazdy elektryczne (EV) stanowią przyszłość transportu, oferując liczne korzyści środowiskowe i ekonomiczne. Jednak ich wyższy koszt początkowy w porównaniu do pojazdów spalinowych stanowi istotną barierę w ich upowszechnianiu. W celu przyspieszenia transformacji sektora transportu, rządy na całym świecie, w tym w Polsce, wprowadzają różnego rodzaju programy wsparcia finansowego dla nabywców pojazdów elektrycznych.

W niniejszym artykule przedstawiamy przegląd aktualnych programów dotacji dostępnych w Polsce, zarówno dla osób prywatnych, jak i dla firm oraz instytucji publicznych. Skupiamy się na praktycznych aspektach: kto może ubiegać się o wsparcie, jakie są warunki jego uzyskania oraz jakie korzyści finansowe można osiągnąć.

Programy dotacji dla osób prywatnych

1. Program "Mój Elektryk"

"Mój Elektryk" to flagowy program wsparcia elektromobilności w Polsce, uruchomiony w 2021 roku i administrowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Program jest skierowany zarówno do osób fizycznych, jak i przedsiębiorców.

Dla osób fizycznych program oferuje:

• Dotację w wysokości do 18 750 zł na zakup nowego pojazdu elektrycznego (BEV) lub wodorowego (FCEV) o wartości nieprzekraczającej 225 000 zł brutto
• Zwiększoną dotację do 27 000 zł dla osób posiadających Kartę Dużej Rodziny
• Brak wymogu złomowania starego pojazdu

Kluczowe warunki programu:

• Pojazd musi być fabrycznie nowy i zarejestrowany po raz pierwszy na terytorium Polski
• Beneficjent zobowiązuje się do utrzymania własności pojazdu przez minimum 2 lata od daty zakupu
• Wniosek o dotację można złożyć przed zakupem pojazdu lub do 6 miesięcy po jego zakupie

Program "Mój Elektryk" cieszy się dużym zainteresowaniem. Od momentu uruchomienia do końca pierwszego kwartału 2024 roku złożono ponad 15 000 wniosków od osób fizycznych, a wypłacone dotacje przekroczyły 300 milionów złotych.

2. Dopłaty lokalne

Oprócz programów ogólnokrajowych, niektóre samorządy oferują dodatkowe wsparcie dla mieszkańców decydujących się na zakup pojazdu elektrycznego:

• Warszawa - program "Zielona Warszawa" oferuje dodatkowe 5 000 zł dotacji na zakup pojazdu elektrycznego dla mieszkańców stolicy, którzy jednocześnie korzystają z programu "Mój Elektryk"
• Kraków - dotacja w wysokości do 4 000 zł na zakup pojazdu elektrycznego w ramach programu "Kraków bez smogu"
• Wrocław - zwolnienie z opłat za parkowanie w strefie płatnego parkowania dla pojazdów elektrycznych przez pierwsze 2 lata od zakupu

Warto sprawdzić dostępność takich programów w swoim miejscu zamieszkania, gdyż mogą one istotnie zwiększyć łączną kwotę wsparcia.

3. Ulgi podatkowe

Oprócz bezpośrednich dotacji, nabywcy pojazdów elektrycznych mogą korzystać z następujących ulg podatkowych:

• Zwolnienie z podatku akcyzowego - standardowa stawka akcyzy na samochody osobowe wynosi 3,1% lub 18,6% (w zależności od pojemności silnika), podczas gdy pojazdy elektryczne są całkowicie zwolnione z tego podatku
• Możliwość odliczenia 100% wydatków na użytkowanie pojazdu elektrycznego od przychodu z działalności gospodarczej (dla osób prowadzących działalność gospodarczą)

Programy dotacji dla firm i instytucji

1. Program "Mój Elektryk" dla przedsiębiorców

W ramach programu "Mój Elektryk" przedsiębiorcy mogą uzyskać wsparcie na zakup lub leasing pojazdów elektrycznych:

• Dotacja w wysokości do 27 000 zł na zakup pojazdu kategorii M1 (samochody osobowe do 8 miejsc)
• W przypadku deklaracji średniorocznego przebiegu powyżej 15 000 km, dotacja może wzrosnąć do 70 000 zł
• Wsparcie na zakup pojazdów kategorii L1e-L7e (lekkie pojazdy dwu-, trzy- i czterokołowe) w wysokości do 4 000 zł
• Dotacje na pojazdy kategorii N1 (dostawcze do 3,5t) w wysokości do 50 000 zł (70 000 zł przy deklaracji przebiegu powyżej 20 000 km rocznie)

Dotacje dla przedsiębiorców są udzielane na zasadzie pomocy de minimis, co oznacza, że łączna kwota pomocy dla jednego przedsiębiorcy nie może przekroczyć 200 000 euro w okresie trzech lat podatkowych.

2. Program "eVan - dofinansowanie zakupu elektrycznego samochodu dostawczego"

Program skierowany do mikro, małych i średnich przedsiębiorców, oferujący wsparcie na zakup elektrycznych samochodów dostawczych:

• Dotacja w wysokości 30% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 70 000 zł na pojazd kategorii N1
• Możliwość uzyskania wsparcia na maksymalnie 6 pojazdów
• Łączny budżet programu: 400 milionów złotych

3. Program "Zielony Transport Publiczny"

Program dedykowany jednostkom samorządu terytorialnego i ich spółkom, oferujący wsparcie na zakup zeroemisyjnych autobusów oraz niezbędnej infrastruktury ładowania:

• Dotacja pokrywająca do 80% kosztów kwalifikowanych na zakup autobusów elektrycznych
• Dotacja pokrywająca do 90% kosztów kwalifikowanych na zakup autobusów wodorowych
• Wsparcie na infrastrukturę ładowania/tankowania w wysokości do 50% kosztów kwalifikowanych
• Możliwość uzyskania preferencyjnej pożyczki na pokrycie wkładu własnego

Program cieszy się dużym zainteresowaniem wśród samorządów. Do końca 2023 roku w jego ramach dofinansowano zakup ponad 500 zeroemisyjnych autobusów oraz kilkadziesiąt stacji ładowania.

4. Ulgi dla firm

Przedsiębiorcy korzystający z pojazdów elektrycznych mogą liczyć na dodatkowe korzyści:

• Możliwość wprowadzenia pojazdu elektrycznego do kosztów uzyskania przychodu w 100% (w porównaniu do 75% w przypadku pojazdów spalinowych)
• Wyższa kwota amortyzacji - limit dla samochodów elektrycznych wynosi 225 000 zł, podczas gdy dla pojazdów spalinowych jest to 150 000 zł
• Zerowa stawka akcyzy
• Możliwość korzystania z buspasów (w zależności od lokalnych przepisów)

Jak skutecznie aplikować o dotacje?

Proces ubiegania się o dotacje może wydawać się skomplikowany, ale odpowiednie przygotowanie znacznie zwiększa szanse na sukces. Oto kluczowe kroki i wskazówki:

1. Dla programu "Mój Elektryk" (osoby fizyczne)

1. Przygotowanie dokumentów - przygotuj dowód osobisty, zaświadczenie o dochodach, ewentualnie Kartę Dużej Rodziny
2. Wybór pojazdu - upewnij się, że wybrany model kwalifikuje się do programu (lista dostępna na stronie NFOŚiGW)
3. Złożenie wniosku - można to zrobić online poprzez Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) dostępny na stronie NFOŚiGW lub za pośrednictwem banku finansującego zakup
4. Podpisanie umowy - po pozytywnej weryfikacji wniosku
5. Zakup pojazdu - w przypadku dotacji wypłacanej po zakupie
6. Złożenie wniosku o płatność - wraz z dokumentacją potwierdzającą zakup (faktura, dowód rejestracyjny)

2. Dla programów skierowanych do firm

1. Analiza dostępnych programów - wybierz najbardziej odpowiedni dla profilu Twojej działalności
2. Weryfikacja limitów pomocy de minimis - sprawdź, czy Twoja firma nie przekroczyła dopuszczalnych limitów
3. Przygotowanie biznesplanu - w przypadku większych inwestycji
4. Konsultacja z doradcą - warto skorzystać z pomocy specjalistów ds. pozyskiwania funduszy
5. Złożenie wniosku - zgodnie z wymogami danego programu
6. Realizacja inwestycji - zgodnie z harmonogramem przedstawionym we wniosku
7. Rozliczenie dotacji - przedstawienie dokumentacji potwierdzającej poniesione wydatki

Najczęstsze błędy przy ubieganiu się o dotacje

• Niekompletna dokumentacja - upewnij się, że załączyłeś wszystkie wymagane dokumenty
• Błędy formalne we wniosku - dokładnie sprawdź wszystkie dane przed złożeniem
• Niespełnienie warunków programu - dokładnie zapoznaj się z wymogami
• Złożenie wniosku po terminie - śledź harmonogram naboru wniosków
• Nieuwzględnienie wszystkich kosztów - dokładnie zaplanuj budżet inwestycji

Przyszłość programów wsparcia

Programy wsparcia dla elektromobilności w Polsce będą ewoluować w najbliższych latach, dostosowując się do zmieniających się warunków rynkowych i celów polityki klimatycznej. Oto najważniejsze przewidywane trendy:

1. Zwiększenie budżetu na programy wsparcia

W ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) oraz Funduszu Modernizacyjnego Polska planuje przeznaczyć znaczące środki na rozwój elektromobilności. Na lata 2024-2027 przewidziano łącznie ponad 5 miliardów złotych na różne formy wsparcia zakupu pojazdów elektrycznych i rozwoju infrastruktury ładowania.

2. Rozszerzenie wsparcia na pojazdy używane

Obecnie większość programów koncentruje się na pojazdach nowych, jednak rozważane jest wprowadzenie wsparcia również na zakup używanych pojazdów elektrycznych, co mogłoby znacząco zwiększyć dostępność elektromobilności dla mniej zamożnych gospodarstw domowych.

3. Większy nacisk na infrastrukturę ładowania

Planowane jest zwiększenie wsparcia na rozwój publicznej i prywatnej infrastruktury ładowania, co ma przyczynić się do rozwiązania problemu tzw. "lęku przed zasięgiem" (range anxiety).

4. Modyfikacja programu "Mój Elektryk"

W związku z rosnącymi cenami pojazdów elektrycznych, rozważane jest podniesienie progu cenowego kwalifikującego do programu z obecnych 225 000 zł do 250 000-300 000 zł.

Podsumowanie

Dostępne w Polsce programy wsparcia finansowego dla nabywców pojazdów elektrycznych stanowią istotny impuls dla rozwoju elektromobilności. Łączne korzyści wynikające z dotacji bezpośrednich, ulg podatkowych i lokalnych zachęt mogą znacząco obniżyć całkowity koszt posiadania pojazdu elektrycznego, czyniąc go konkurencyjnym wobec pojazdów spalinowych.

Dla osób rozważających zakup pojazdu elektrycznego kluczowe znaczenie ma dokładne zapoznanie się z dostępnymi formami wsparcia oraz spełnienie wszystkich wymogów formalnych. Warto również śledzić zapowiedzi nowych programów i modyfikacji istniejących, gdyż sytuacja w tym obszarze dynamicznie się zmienia.

Inwestycja w pojazd elektryczny, wsparta odpowiednimi dotacjami i ulgami, może być nie tylko krokiem w kierunku bardziej ekologicznego transportu, ale również korzystnym rozwiązaniem finansowym w długiej perspektywie.